 หากพูดถึงเรื่องสิ่งลี้ลับ อย่างวิญญาณ หรือ ผี คาดว่าหลายคนคงรู้สึกเสียวสันหลังวาบ และอยากจะให้เปลี่ยนประเด็นทันที แม้ว่าเราไม่อาจจะพิสูจน์ได้ว่า สิ่งเหล่านี้มีอยู่จริงหรือไม่ก็ตาม อย่างไรก็ดี หากคุณเป็นอีกคนหนึ่งที่ยอมรับว่ากลัวในสิ่งนี้แล้วละก็
เรื่องราวต่อไปนี้อาจจะทำให้คุณลด ความหวาดระแวงขึ้นบ้างก็ได้
|
|
หากพูดถึงเรื่องสิ่งลี้ลับ อย่างวิญญาณ หรือ ผี คาดว่าหลายคนคงรู้สึกเสียวสันหลังวาบ และอยากจะให้เปลี่ยนประเด็นทันที แม้ว่าเราไม่อาจจะพิสูจน์ได้ว่า สิ่งเหล่านี้มีอยู่จริงหรือไม่ก็ตาม อย่างไรก็ดี หากคุณเป็นอีกคนหนึ่งที่ยอมรับว่ากลัวในสิ่งนี้แล้วละก็
เรื่องราวต่อไปนี้อาจจะทำให้คุณลด ความหวาดระแวงขึ้นบ้างก็ได้
แน่นอนว่า วันนี้เราไม่ได้จะพาคุณไปทัวร์ปราสาทร้าง หรือบ้านผีสิงที่ไหน แต่จะพาคุณไปรู้จักกับ เทศกาลผีๆ ของประเทศไทย ที่น่าสนใจไม่แพ้ เทศกาลวันฮาโลวีน ของทางตะวันตกเลยทีเดียว เราเรียกมันว่า "ประเพณีแห่ผีตาโขน” 
ประเพณีแห่ผีตาโขน จัดเป็นส่วนหนึ่งในงานบุญประเพณีใหญ่หรือที่เรียกว่า "งานบุญหลวง" หรือ "บุญผะเหวด" ซึ่งตรงกับเดือน 7 มีขึ้นที่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย และจัดเป็นการละเล่น ที่ถือเป็นประเพณีทุกปี เกี่ยวโยงกับงานบุญพระเวสหรือเทศน์มหาชาติประจำปีกับพระธาตุเจดีย์สองรัก ปูชนียสถานสำคัญของชาวด่านซ้าย
ที่มาของผีตาโขนพระเอกของงานนี้ นับเป็นอุบายอันแยบคายเฉพาะของบรรพบุรุษ เมืองด่านซ้ายให้เด็ก ๆ ในเมืองเล่นสนุกกันเป็นการส่งท้ายงานบุญ โดยจับเอา เวสสันดร ชาดก พระชาติที่ 10 ที่สำคัญที่สุดของพระพุทธเจ้ามาเป็นจุดสำคัญ โดยตอนดังกล่าวเป็นตอนที่ พระเวสสันดร จะได้กลับคืนพระนคร บรรดาผีป่าทั้งหลาย และสัตว์นานาชนิดอาลัยรักต่างพากันมาส่งเสด็จ จนถึงในเมือง เรียกกันว่า "ผีตามคน" หรือ "ผีตาขน" จนกลายมาเป็น "ผีตาโขน" อย่างในปัจจุบัน ทว่า เมื่อเข้าเมือง ด้วยความเป็น ผีป่า ไม่เคยเข้าเมือง ก็เลยออกพากันตระเวณเที่ยวเมือง โดยไม่ได้ทำ อันตรายใคร แต่ด้วยความที่เป็นผี เมื่อชาวเมืองไปพบเข้า จึงตกใจกลัว สัญชาตญาณผี ก็อดที่จะแลบลิ้น ปลิ้นตาหลอกชาวบ้านไม่ได้ แต่เมื่อได้เวลาผีป่าทั้งหลาย ก็จะพากันออกนอกเมืองกลับคืนสู่ป่า พร้อม ๆ กับนำพาความโชคร้ายและทุกข์โศก โรคภัยทั้งปวง ออกจากเมืองไปด้วย
|
| |
|
|
ประเพณีแห่ผีตาโขน เป็นงานประเพณีเล็ก ๆ ที่เล่นกันอยู่ในขอบเขตอำเภอเล็ก ๆ คืออำเภอ ด่านซ้าย จังหวัดเลย แต่ด้วยรูปแบบและเนื้อหาของงานที่เป็นเรื่องผี ๆ แต่เป็นผีน่ารัก น่าสนุก จึงน่าสนใจยิ่ง สำหรับมนุษย์ งานเล็กจากอำเภอเล็ก ๆ งานนี้ สุดท้ายจึงก้าวออกไป เป็นงานประเพณี ที่เชิดหน้าชูตาของภูมิภาคอีสาน และกลายเป็นงานประเพณีระดับชาติของไทย ทุกปี จะมีนักท่องเที่ยว จากทั่วโลกเดินทางไปเที่ยวชมงานงานนี้เป็นจำนวนมาก
นอกจากนี้ภายในงาน ยังมีการรวมงานสำคัญของท้องถิ่นอีกสองงานอย่าง งานบุญผะเหวด หรือบุญพระเวส อันเป็นงานฉลองการฟังเทศน์มหาชาติ และงานบุญบั้งไฟ เข้าด้วยกัน
|
| |
|
| |
ผีตาโขน ในขบวนแห่จะแยกเป็น 2 ชนิดคือ ผีตาโขนใหญ่และผีตาโขนเล็ก
เป็นหุ่นรูปผีทำจากไม้ไผ่สาน มีขนาดใหญ่กว่าคนธรรมดา ประมาณ 2 เท่า ประดับ ตกแต่งรูปร่าง หน้าตา ด้วยเศษวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น เวลาแห่ คนเล่นจะต้องเข้าไปอยู่ข้างในตัวหุ่น แต่ละปีจะทำผีตาโขนใหญ่เพียง 2 ตัว คือผีตาโขนชาย1ตัวและหญิง1ตัว สังเกตจากเครื่องเพศ ปรากฏชัดเจนที่ตัวหุ่น โดยผู้ที่มีหน้าที่ทำผีตาโขน ส่วนใหญ่จะมีเฉพาะกลุ่มเท่านั้น เพราะคนอื่นไม่มีสิทธิ์ทำ อีกทั้งยังเชื่อกันว่า การทำผีตาโขน ต้องได้รับอนุญาต จากผีหรือเจ้าก่อน หากได้รับอนุญาตแล้ว จึงจะสามารถทำได้ ทว่าก็ต้องทำทุกปี หรือทำติดต่อกัน อย่างน้อย 3 ปี
|
ผีตาโขนเล็กเป็นการละเล่นของเด็ก ซึ่งอนุญาตให้ทั้งเด็กเล็ก เด็กวัยรุ่น หรือผู้ใหญ่ ผู้หญิง ผู้ชาย มีสิทธิ์ในการทำและเข้าร่วมสนุกได้ทุกคน แต่ส่วนใหญ่ผู้หญิงจะไม่ค่อยเข้าร่วม เพราะเป็นการเล่น ที่ค่อนข้างผาดโผน และซุกซน
สำหรับการแต่งกาย ผู้เข้าร่วมในพิธีนี้จะแต่งกายคล้ายผีและปีศาจ ด้วยการใส่หน้ากาก ขนาดใหญ่ ทำจากกาบมะพร้าวแกะสลักและ สวมศีรษะด้วยกระติ๊บข้าวเหนียว ในขบวนแห่จะประกอบไปด้วย การร้องรำทำเพลง อย่างสนุกสนาน
|
| |
เนื่องจากงานประเพณีผีตาโขนเป็นงานบุญใหญ่ซึ่งเรียกกันว่างานบุญหลวง จึงจัดขึ้น ที่วัดโพนชัย อ.ด่านซ้าย โดยมีการละเล่นผีตาโขน มีการเทศน์มหาชาติ มีการทำบุญพระธาตุศรีสองรัก และงานบุญ ต่างๆ เข้ามาผสมอยู่รวมๆกัน จึงมีการจัดงานกัน 3 วัน
โดยในปีนี้จังหวัดเลยร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ( ททท. ) กำหนดจัดงานประเพณีบุญหลวง และการละ เล่นผีตาโขน ประจำปี 2550 ระหว่างวันที่ 23 – 25 มิถุนายน 2550 ณ วัดโพธิ์ชัย และบริเวณหน้าที่ว่าการอำเภอด่านซ้าย
แหล่งข้อมูล
http://www.oceansmile.com
http://www.tat.or.th
http://www.ku.ac.th
|
| |
|
|
|
กำหนดการประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน ประจำปี 2550
อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
|
| |
|
| วันเสาร์ที่ 23มิถุนายน 2550(เบิกพระอุปคุตและ พิธีเปิดงาน ประเพณี การละเล่นผีตาโขน)
เวลาประมาณ |
| 03.00 น. |
พิธีเบิกพระอุปคุต (บริเวณริมสะพานลำน้ำหมัน) |
| 07.00 น |
ทำบุญตักบาตร ถวายภัตตาหารเช้า (วัดโพนชัย) |
| 08.30 น. |
พิธีบายศรีสู่ขวัญ (บ้านเจ้าพ่อกวน)
ขบวนแห่เจ้าพ่อกวนและเจ้าแม่นางเทียมไปวัดโพนชัย |
| 09.30 น |
ตั้งขบวนผีตาโขน (บริเวณ ร.ร.ชุมชนบ้านด่านซ้าย)
การแข่งขันกิจกรรมผีตาโขนและชมขบวนการละเล่นอื่นๆ (หน้าที่ว่าการอำเภอ) |
| 10.00 น. |
พิธีเปิดงานประเพณีการละเล่นผีตาโขน (หน้าที่ว่าการอำเภอ)
ชมขบวนแห่ผีตาโขนและการละเล่นอื่นๆ
ชมสินค้าชุมชนและศูนย์อาหารพื้นบ้าน |
| 14.00 น. |
ประกวดเต้นผีตาโขนน้อย รอบคัดเลืก |
| 20.30 น. |
เชิญชมการแสดงวงดนตรี ( หมอลำ ) ที่โรงเรียนบ้านชุมชมบ้านด่านซ้าย |
| วันอาทิตย์ที่ 24มิถุนายน 2550 (พิธีแห่พระเวสสันดรเข้าเมือง)
เวลาประมาณ |
| 09.00 น |
การสาธิตทำหน้ากากผีตาโขนที่พิพิธภัณฑ์ผีตาโขน |
| 09.30 น. |
การประกวดเต้นผีตาโขนน้อย รอบชิงชนะเลิศ ( ที่หน้าที่ว่าการอำเภอด่านซ้าย ) |
| 11.00 น. |
การโชว์กระโดดร่ม โดยนักกระโดดร่มจากกองบิน 46 และนักกระโดดร่มกิตติมศักดิ์ |
| 13.00 น. |
ขบวนพาเรดผีตาโขน ไปยังวัดโพนชัย |
| 15.00 น |
พิธีแห่พระเวสสันดรเข้าเมือง (แห่พระ) จากสี่แยกบ้านเดิ่นไปวัดโพนชัย
การจุดบั้งไฟขอฝน (ด้านหลังวัดโพนชัย)
|
| 19.00 น. |
เทศน์พระมาลัยหมื่นพระมาลัยแสน |
| วันจันทร์ที่25 มิถุนายน 2550 (วันนี้ไม่มีการละเล่นผีตาโขน)
เวลาประมาณ |
| 04.00 น |
เทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ (วัดโพนชัย) |
| 07.00 น. |
พิธีทำบุญตักบาตร (วัดโพนชัย) |
| 08.00 น. |
พิธีสะเดาะเคราะห์บ้านเมือง (วัดโพนชัย) |
| 10.00 น. |
ขบวนแห่กัณฑ์หลอนเพื่อถวายพระโดยจะต้องถวายก่อนพระรูปสุดท้ายเทศน์ (แห่จากบ้านเจ้าพ่อกวน ไปบอกบุญบริเวณตลาดแล้วกลับมาที่วัดโพนชัย) |
|
| |
เชิญร่วมงาน “มหกรรมอาหารสะอาด รสชาติอร่อย )
22-24 มิถุนายน 2550 เวลา 17.00 – 22.00 น. ณ บริเวณลานสวนสาธารณะหนองคู (ตลาดเย็น) พบกับ ร้านอาหารกว่า 30 ร้าน
การประกวดตำส้มตำ และการแสดงอีกมากมาย
งานประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน นับเป็นงานบุญแสนสนุก ของชาวจังหวัดเลย ที่มีมนต์ขลังของพิธีกรรมต่างๆ พร้อมมีการละเล่นที่สนุกของชาวบ้านที่ไปด้วยกันได้อย่างลงตัว ถือว่า เป็นมุมมองใหม่ที่น่าตื่นตาตื่นใจ และขณะนี้ทางจังหวัดเลย ได้เตรียมความพร้อมในเรื่อง ที่พักร้านอาหาร ห้องน้ำ และที่จอดรถ เพื่อรองรับนักท่องเที่ยว ที่จะหลั่งไหลสู่อำเภอด่านซ้าย ไว้เรียบร้อยแล้ว
|
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
U&K |
|
|
|
|
